Czy wiecie, że kulinarny, świąteczny dylemat “Grzybowa czy barszcz?” pokazuje skąd pochodzą nasze korzenie? Zupę z suszonych grzybów na Wigilię przygotowywano na Kresach Wschodnich, jeśli więc Wasi dziadkowie lub pradziadkowie byli deportowani z tamtych rejonów po II Wojnie Światowej, to prawdopodobnie pamiętacie zapach zupy grzybowej.
Jeśli Wasza rodzina mieszkała przed II Wojną na terenie obecnej Polski centralnej i wschodniej – województwa łódzkie, mazowieckie czy lubelskie, to zapewne na Wigilię towarzyszył Wam barszcz czerwony. Wciąż są tacy, którzy uważają, że Wigilia to tylko barszcz lub tylko grzybowa.
Jak to z potrawami wigilijnymi było?
W różnych okresach historycznych, na różnych obszarach Polski, włączając w to czas zaborów, jedzono różne potrawy. Ich ilość i rodzaj zależał też od pozycji społecznej. Inaczej jadła arystokracja czy mieszczanie, a inaczej zubożała szlachta i chłopi. Nie będziemy się jednak tak daleko zapędzać. Zapraszam w kulinarną podróż w czasie, nie bardziej odległym niż 100 lat, aby poznać początki i historie kilku nietypowych, trochę zapomnianych, przepisów wigilijnych.
5 nietypowych dań Wigilijnych
Zupa z suszonych śliwek z grzybami i lanymi kluskami
Ta niezwykła zupa wywodzi się z wigilii prawosławnej. Przybyła do powojennej Polski wraz z repatriantami z północnej części Kresów Wschodnich, którzy nawiązywali kontakt z ludnością białoruską, zamieszkującą tereny wokół Grodna, Lidy czy Nowogródka.
Zupa – przyrządzana tradycyjnie 6 stycznia – to połączenie wywaru z grzybów z wywarem ze śliwek suszonych, z dodatkiem delikatnych przypraw i lanych klusek. Dziwnie oszałamiający smak, nietypowy, zapadający w pamięć.
Smażone suszone grzyby
Na terenach przedwojennych Kresów Wschodnich, gdzie grzyby były w niezwykłej wręcz obfitości, powstała tradycja smażenia suszonych grzybów (wcześniej namoczonych i ugotowanych). I znowu powojenni repatrianci przywieźli tę potrawę ze sobą, włączając ją do dań wigilijnych, choć na terenie obecnej Białorusi była jedzona nie tylko podczas Świąt. Dziś smażone kapelusze suszonych grzybów, biorąc pod uwagę ich ceny, mogą być rarytasem na świątecznym stole. Jednak warto spróbować! To zachwycające danie dla miłośników grzybów. Aromatyczne, o mięsistej konsystencji, pełne smaku kotlety są świetnym dodatkiem do np. dań z kapusty czy nawet pierogów.
Kotlety z grochu
Razem z kotletami z grochu przenosimy się do Galicji. To znane danie świąteczne z okolic Lwowa. Masa grochowa obtoczona w bułce tartej i usmażona na oleju tworzy proste i sycące danie. Niedrogie, proste i dostępne składniki wskazują raczej na pochodzenie z uboższych warstw społecznych.
Kapusta z grochem
Wyjątkowo w tym zestawieniu potrawa z obecnej Polski centralno-wschodniej: Mazowsze, Podlasie a także Lubelskie. Danie pełne smaku i tradycji. To połączenie ciekawe i nieoczywiste, może być serwowane na ciepło lub zimno, zarówno jako dodatek, jak i główne danie nie tylko w czasie Świąt.
W odróżnieniu od bigosów czy kapusty z grzybami, tutaj kapusta kiszona musi być naprawdę dobrze wypłukana. W wielu przepisach w internecie możecie znaleźć przepisy uwzględniające różne i odmienne od siebie proporcje kapusty do grochu. Jednak wg osób, do których ja dotarłam, a które pamiętają to danie z dzieciństwa z lat 50-tych i 60-tych, proporcje były równe – pół na pół grochu i kapusty.
Łamańce z makiem
Choć często mylnie uważane za przedwojenny a nawet staropolski deser, łamańce z makiem są w rzeczywistości potrawą z Północnych Kresów Wschodnich, wywodzącą się z kuchni białoruskiej.
Tradycyjnie łączy się w nich słodką masę makową z mlekiem i bakaliami z kruchym, łamanym ciastem, co tworzy unikalne połączenie tekstur i smaków. Kruche ciasto w oryginale nigdy nie występowało w formie ciasteczek (a takie właśnie przepisy najczęściej można teraz znaleźć), a było pieczone na dużej płycie-blasze, a następnie łamane (stąd nazwa!) i mieszane z masą makową, od której delikatnie miękło. Masa nie powinna być gęsta lub zbita, tylko o konsystencji nieco gęstszej niż ciasto naleśnikowe.
Wege przepisy na Święta!
Jeśli zainteresowały Cię te przepisy zajrzyj do ekskluzywnego e-booka Wegańskie Święta, w którym znajdziesz te i wiele innych przepisów, które wprowadzą Cię w świat wege świąt pełnych smaku i tradycji.
85 starannie opracowanych przepisów, od klasycznych dań po nowoczesne wege interpretacje – zupy, przystawki, bigosy, dania główne, desery, sałatki a także napoje. Dodatkowo znajdziesz przydatne wskazówki o tym jak przygotowywać potrawy (np. bezbłędnie zawinąć gołąbki czy ulepić pierogi) i informacje o kuchennych niezbędnikach – urządzeniach i naczyniach, jakie musisz mieć, żeby konkretne potrawy móc ugotować..
Każda z 10 części zaczyna się od wprowadzenia, odniesienia do historii przepisów, często zawiera wyjaśnienia i przydatne tipy. Całość wieńczą klimatyczne, ładne zdjęcia, które mogą być wprowadzeniem do przedświątecznego nastroju lub fajną inspiracją do dekoracji stołu i przestrzeni.
Sprawdź więcej informacji na temat ekskluzywnego e-booka Wegańskie Święta!
O autorkach
Za te wyjątkowe przepisy odpowiadają dwie siostry – razem ich staż w wege gotowaniu jest wyższy niż wiek emerytalny kobiet w Polsce!
Edyta Muł-Pałka – od 30 lat nie jem mięsa, od ponad 6 także nabiału i jajek. Prowadzę blog o kuchni wege, posiadam ogromną, praktyczną wiedzę o wegańskim odżywianiu i gotowaniu, a dodatkowo rozpoczynam także certyfikowany przez MEN kurs dietetyki.
W życiu zawodowym jestem ekspertką w dziedzinie mediów społecznościowych oraz zarządzania projektami. Od kilku lat prowadzę butikową agencję Social Media, gdzie pomagam zrozumieć, jak działać w mediach społecznościowych i skutecznie zarządzać swoimi profilami. Z wykształcenia jestem mgr filologii polskiej, pracowałam wiele lat w księgowości, ale to świat internetu i możliwości, jakie niesie dla firm i projektów, stał się moją prawdziwą pasją już kilkanaście lat temu. Koordynowałam duże projekty kulturalne i kampanie crowdfundingowe, które wykorzystują potencjał mediów społecznościowych. Zajmuję się strategią sprzedaży, markami osobistymi, automatyzacją, stronami internetowymi, czyli wszystkimi niezbędnymi kwestiami dotyczącymi obecności firm i projektów w internecie.
Bożena Sobieraj – gotowanie jest moją pasują od kiedy jestem weganką czyli od 10 lat. Weganizm przyszedł później niż wegetarianizm dlatego, że miałam mylne postrzeganie rzeczywistości na temat przemysłu mleczarskiego, gdyż wydawało mi się, że nie ma w tym nic złego i nikomu nie dzieje się krzywda. Moje początki w kuchni były tragiczne i nie zdawałam sobie sprawy, że kiedykolwiek będę potrafiła zrobić idealne pierogi lub naleśniki, a już na pewno, że kiedykolwiek upiekę ciasto
Od kiedy jestem weganką, to pomysły na dania czy ciasta pojawiają się tak po prostu w wyobraźni.
Chcesz odkryć więcej przepisów na wegańskie święta? Łap poradnik w super cenie! 🙂
Wegańskie Święta. Poradnik z przepisami
artykuł sponsorowany
Artykuł „5 nietypowych dań Wigilijnych – sprawdź wege przepisy na święta!” Cię zainteresował? Sprawdź także:
- Jak ujarzmić stres i mieć udane Święta Bożego Narodzenia?
- Jak przygotować dom na święta?
